Nova paradigmo por Esperanto
 | nova_paradigmo.mp3 Listen on Posterous |
Por alveni ĉe nova paradigmo por Esperanto necesas unue prezenti la nunan paradigmon:
Laŭ ĝi Esperanto estas rimedo por alporti pacon en la mondo per forigo de lingvaj baroj. La celo do estas politika, nome alporti pacon en la mondo kaj la rimedo por tio estas la lingvo Esperanto. Tial la agado por Esperanto estas ĉefe politika, nome la informado pri Esperanto per flugfolioj kaj aliaj amasaj presaĵoj kaj la kontaktado de politikistoj por instigi ilin subteni la enkondukon de Esperanto. La enkonduko okazu per ĝenerala instruado de Esperanto en lernejoj. Post kiam la instruado en lernejoj estos realaĵo, la vastskala internacia aplikado de Esperanto aŭtomate sekvos. La akcento de la poresperanta agado laŭ tiu ĉi paradigmo do evidente kuŝas sur la provo konvinki simplajn kaj gravajn homojn pri la neceso realigi ideon. Ĝi preteratentas la fakton ke Esperanto estas lingvo kiu intertempe fariĝis vivanta kaj kiu evoluas kaj kreskos laŭ la leĝoj kiuj plejparte validas por ĉiuj vivantaj lingvoj. Pro tio la nivelo de la lingvo uzata (precipe la nivelo de la parolata lingvo) restas daŭre malalta, nome ĝi restas je nivelo de helplingvo. Tio signifas ke ĝi ja funkcias, sed ke ĝi plej ofte ne estas plaĉa. Tamen por trovi akcepton por la lingvo necesas ke ĝi plaĉu al la homoj. Pro la malalta kvalito de la parolata lingvo la lingvouzo restas prefere skriba. La akcento sur la politika agado ankaŭ kondukas al neglekto de evoluigo de pretaj aplikeblecoj kaj al rezigno pri agado laŭ celgrupoj. La rezulto estas daŭra stagno. Tiu ĝisnuna paradigmo do jam delonge evidente pruviĝis netaŭga. La mondo teknike kaj socie grave ŝanĝiĝis kaj nun eblas formuli novan paradigmon por Esperanto.Jen ĝi: Esperanto estas lingvo destinita por universala internacia uzo. Ĝi estas plene taŭga por skriba kaj parola uzo. Pro ĝia deveno kiel skribobaza lingvo ĝi ne havas firman lokon de daŭra parolado en la reala mondo. Tamen pro la pertelefona kaj interreta komunikado ekzistas virtualaj lokoj por Esperanto en kiuj ĝi estas parolata kaj kie ĝi estas aŭdebla, aŭ individue (per telefono) aŭ tutmonde (per interreto). Tiu virtuala tutmondeco kondukas al decida plibonigo de la parola situacio de la lingvo precipe rilate al la kvalito de la parolado. Tiel la parolnivelo povas evolui de helplingva nivelo al alta nivelo. La lingvo fariĝos pli alloga kaj pli da homoj plene akceptos ĝin. Tiuj evolueblecoj de la lingvo ŝovas la politikan agadon favore al Esperanto en la fonon, ĉar klare montriĝas ke en la nuna evolufazo de la lingvo gravas la lingva agado, t. e. amasa produktado de parolataj enhavoj. La politika agado povas nur konduki al financa subteno de la lingva agado. La instruado de Esperanto en lernejoj de kelkaj unuopaj landoj havas kompare kun la tutmonda instruado kaj aplikado de la lingvo en la interreto ankoraŭ duarangan signifon. Kio ja gravas estas porti la virtualan uzon de la lingvo al la reala mondo per organizado de internaciaj renkontiĝoj laŭ sociaj kaj fakaj celgrupoj. Ŝtataj resp. superŝtataj subvencioj povas helpi por plifortigi kaj plirapidigi la evoluon. La iniciatoj tamen devas veni de aktivaj esperantistoj resp. de laŭcelaj organizaĵoj. La celo de agado por Esperanto estas akiri stabilan pozicion en la mondo tiel ke la ekzisto kaj funkciado kiel internacia lingvo ne plu dependos de ŝtata politiko aŭ de poresperantaj premgrupoj, sed ke la vasta uzantaro de la lingvo mem tenos ĝin vivanta kaj kreskanta. ----
Mi invitas vin esprimi vian opinion pri tiu nova propono de paradigmo. Se ni komune sukcesos formuli ĝin, ĝi povos fariĝi gvidlinio por nia agado kaj kontribui al decide pli forta kreskado de la lingvo Esperanto.
_______________________________________
Aprenda ESPERANTO com um amigo!
Programa MIA AMIKO... Participe!
Comments
Post a Comment